ΛΕΓΕΩΝΕΛΛΩΣΗ - ΝΟΣΟΣ ΛΕΓΕΩΝΑΡΙΩΝ
Ορισμός
Λεγεωνέλλωση, είναι η οξεία μικροβιακή λοίμωξη, του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος, που προκαλείται από τα βακτηρίδια του γένους Legionellae. Υπάρχουν 50 είδη λεγεωνέλλας, όμως αυτό που προσβάλλει πιο συχνά τον άνθρωπο, είναι η Legionella pneumophila.
Ιστορική αναδρομή
Τον Ιούλιο του 1976, κατά την διάρκεια συνεδρίου των Αμερικανών Λεγεωναρίων σε ξενοδοχείο στις ΗΠΑ, εκδηλώθηκε επιδημία άγνωστης μέχρι τότε νόσου. Η νόσος προσέβαλε 200 σύνεδρους, από τους οποίους απεβίωσαν οι 30. Για τον λόγο αυτό, η νεοεμφανισθείσα νόσος, έλαβε το όνομα ‘’ νόσος των λεγεωναρίων’’.
Μετά από επίμονη έρευνα της επιδημίας αυτής, απομονώθηκε από τους πνεύμονες των θυμάτων της νόσου, Gram (-) βακτηρίδιο, το οποίο και ονομάστηκε Legionella pneumophila.
Τρόπος μετάδοσης
Μεταδίδεται με την αναπνευστική οδό, με την εισπνοή του βακτηριδίου, όταν το νερό που είναι μολυσμένο, διασκορπίζεται στον αέρα, υπό μορφή σταγονιδίων
( κλιματισμοί, ντουζ, τζακούζι ή spa, σιντριβάνια νερού κ.α).
ΠΡΟΣΟΧΗ ΔΕΝ ΜΕΤΑΔΙΔΕΤΑΙ ΑΠΟ ΑΝΘΡΩΠΟ ΣΕ ΑΝΘΡΩΠΟ.
Χρόνος επώασης
2-10 μέρες ( μέσος όρος 5-6 μέρες).
Επιδημιολογία – σημασία για την Δημόσια Υγεία.
Είναι βακτηρίδια, ιδιαίτερα διαδεδομένα στη φύση. Συχνά τα συναντούμε στα ύδατα και στο χώμα. Συνθήκες που ευνοούν την εγκατάσταση των βακτηριδίων, είναι η στασιμότητα του νερού και η θερμοκρασία 20-45 βαθμούς Κελσίου. Μπορούν ακόμη να εγκατασταθούν σε μεγάλα κτήρια, ξενοδοχεία, νοσοκομεία στο δίκτυο κρύου και θερμού νερού ( δηλαδή σε συστήματα κλιματισμού, ψύκτες νερού και ντουζ).
Η παρουσία οργανικών και ανόργανων ουσιών (ιζήματα, πέτρες ,σκουριά), καθώς και μικροοργανισμών στο νερό, ευνοεί την δημιουργία αποικιών στο εσωτερικό των σωληνώσεων. Οι αποικίες σχηματίζουν ένα << φίλμ>> βιομεμβράνης, που αποτελεί μόνιμη εστία μόλυνσης, απελευθερώνοντας συνεχώς βακτηρίδια.
Έχουν μεγάλη ικανότητα επιβίωσης, επειδή αναπτύσσονται ενδοκυτταρίως
(σε αμοιβάδες και πρωτόζωα).
Παράγοντες που προδιαθέτουν την νόσο
- Το φύλο ( είναι πιο συχνό στους άντρες από ότι στις γυναίκες)
- Η ηλικία ( συνήθως άνω των 50 ετών)
- Το κάπνισμα
- Ο αλκοολισμός
- Η θεραπεία με ανοσοκατασταλτικά ( πχ οι μεταμοσχευμένοι , AIDS)
- Σε χρόνιες πνευμονοπάθειες
Οι προδιαθεσικοί παράγοντες καθορίζουν και τις ομάδες υψηλού κινδύνου για την νόσο.
Συμπτώματα
Εκδηλώνονται 2 με 10 μέρες μετά την μόλυνση.
Τα αρχικά συμπτώματα είναι :
- πυρετός
- βήχας
- κεφαλαλγία, λήθαργος και διανοητική σύγχυση.
Πνευμονικές εκδηλώσεις :
Η λεγεωνέλλωση, εμφανίζεται ως άτυπη πνευμονία, με σύγχρονη προσβολή και άλλων οργάνων. Η πνευμονία, επεκτείνεται συνήθως και στους 2 πνεύμονες. Συχνή είναι η υπεζωκοτική αντίδραση με πλευριτικό υγρό.
Εξωπνευμονικές εκδηλώσεις :
- μικροβιαιμία
- ενδοκαρδίτιδα
- περικαρδίτιδα
- περιτονίτιδα
- διαταραχές ηπατικής και νεφρικής λειτουργίας
Επιπλοκές
Οξεία νεφρική ανεπάρκεια
Πρόληψη
Προληπτικά μέτρα για ατομική προστασία
- τακτικός καθαρισμός και συντήρηση στους λέβητες, κλιματιστικά
- συχνός καθαρισμός και χλωρίωση στις κολυμβητικές δεξαμενές ( πισίνες)
- ενημέρωση για την νόσο κυρίως τον τρόπο μετάδοσης συμπτώματα κ.ά
- έγκαιρη διάγνωση και κατάλληλη θεραπεία, σύμφωνα πάντα με τη γνώμη του θεράποντα ιατρού.
Προληπτικά μέτρα για την Δημόσια Υγεία
- εντοπισμός της μολυσμένης πηγής
- δειγματοληψία νερού σε συστήματα ύδρευσης και κλιματισμού
- λήψη κατάλληλων μέτρων στη μολυσμένη πηγή
- παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας των μέτρων πρόληψης
- και ιδιαίτερη προσοχή κατά την κατασκευή του δικτύου, ώστε οι αγωγοί ψυχρού να μην είναι κοντά με τους αγωγούς του θερμού νερού.