ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ C
Ορισμός :
Η ηπατίτιδα C, είναι μία φλεγμονή του ήπατος, η οποία οφείλεται στον ιό της ηπατίτιδας C ( γνωστός και ως HCV), ο οποίος είναι ένας ιός με γενετικό υλικό RNA.
Τρόπος μετάδοσης :
Μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο, μέσω του αίματος, με τους παρακάτω τρόπους :
- Με την έκθεση σε αίμα και παράγωγα αίματος, συνήθως σε επαγγελματίες υγείας ( πχ τρύπημα με μολυσμένη βελόνα ή άλλο αιχμηρό αντικείμενο).
- Κατά τη σεξουαλική επαφή, χωρίς προφύλαξη (προφυλακτικό), λόγω μικροτραυματισμών της περιοχής.
- Με την κοινή χρήση συρίγγων ( χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών ουσιών).
- Από μητέρα σε παιδί ( μικρότερος κίνδυνος).
Δεν μεταδίδεται με την κοινωνική επαφή (άγγιγμα, αγκάλιασμα, σκεύη φαγητού κ.λ.π)
Χρόνος επώασης :
1-3 μήνες
Συμπτώματα :
Η νόσος είναι ήπια, στο 85% των περιπτώσεων, με γενικά συμπτώματα όπως:
- Κόπωση
- Μειωμένη όρεξη, απώλεια βάρους
- Ναυτία
- Πόνοι στην κοιλιά
Έτσι μόνο σε ένα 15% των περιπτώσεων έχουμε οξεία ηπατίτιδα με ίκτερο.
Επιδημιολογία :
Ο ιός της Ηπατίτιδας C, απομονώθηκε το 1989 και είναι ο κυριότερος παράγοντας της χρόνιας ηπατοπάθειας στην Ελλάδα. Στη χώρα μας , υπολογίζεται ότι περίπου το 2% του πληθυσμού, έχουν χρόνια λοίμωξη με τον ιό της ηπατίτιδας C. Υψηλότερη συχνότητα της νόσου, συναντάται σε άτομα ηλικίας 40-60 ετών.
Νέες περιπτώσεις ηπατίτιδας C έχουν μειωθεί αρκετά μετά το 1992, λόγω του υποχρεωτικού ελέγχου του αίματος και των παραγώγων του, αλλά και γενικότερα λόγω της βελτίωσης των συνθηκών νοσηλείας και των κανόνων αποστείρωσης. Όμως, πολλές παλιές περιπτώσεις ηπατίτιδας C, παραμένουν ακόμα αδιάγνωστες και το 80 % των ασθενών αυτών δεν γνωρίζει ότι πάσχει από την νόσο, ενώ μόνο το 20% επί του συνόλου των ασθενών έχει λάβει θεραπεία.
Θεραπεία :
Η πλειονότητα των ασθενών δεν έχει φανερά συμπτώματα και η διαδρομή της ηπατίτιδας C είναι ήπια. Συνιστάται :
- Τακτική ιατρική παρακολούθηση
- Εμβολιασμός για ηπατίτιδα Α και Β ( για να αποφύγουν τον κίνδυνο επιμόλυνσης)
- Η αποφυγή της κατανάλωσης αλκοόλ.
Στην οξεία ηπατίτιδα C, συνιστάται η όσο το δυνατόν πρωϊμότερη χορήγηση θεραπείας, για την αποφυγή της μετάπτωσης της σε χρόνια.
Σήμερα έχει επέλθει θεραπευτική επανάσταση στην ηπατίτιδα C και θεωρείται πλέον ιάσιμη. Κυκλοφορούν νέας γενιάς φάρμακα που άλλαξαν ριζικά τη θεραπεία των ασθενών με χρόνια ηπατίτιδα C. Χορηγούνται ως δισκία, έχουν ισχυρή αντιϊκή δράση και δίδονται μόνο κάτω από στενή ιατρική παρακολούθηση. Εκριζώνουν τον ιό σε πάνω από το 95% των ασθενών που θα τα λάβουν και μάλιστα μπορούν να δοθούν και σε ασθενείς που μέχρι τώρα δεν μπορούσαν να λάβουν καμία άλλη θεραπεία, όπως στους πολύ βαριά ασθενείς με προχωρημένη κίρρωση, στους οποίους η μόνη ελπίδα ήταν η μεταμόσχευση.
Όλοι οι ασθενείς έχουν πρόσβαση στα νέα θεραπευτικά σχήματα που οδηγούν στην πλήρη κάθαρση του ιού και ίαση της λοίμωξης και χορηγούνται δωρεάν.
Επιπλέον, όσοι πάσχουν από Ηπατίτιδα C μπορούν να επισκέπτονται τα ειδικα ηπατολογικά ιατρεία των δημοσίων νοσοκομείων.
Πρόληψη :
Εμβόλιο κατά της ηπατίτιδας C, δεν υπάρχει!
Προληπτικά μέτρα για ατομική προστασία :
- Χρησιμοποίηση βελονών μίας χρήσης ( βελονισμός, δερματοστιξία-τατουάζ, χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών ουσιών)
- Ιδιαίτερη προσοχή κατά την ατομική υγιεινή ( οδοντόβουρτσες, ξυραφάκια, νυχοκόπτες)
- Προφύλαξη κατά τη σεξουαλική επαφή ( χρήση προφυλακτικού)
- Καθαρισμός επιφανειών που ήρθαν σε επαφή με σταγόνες αίματος, με αδιάλυτη χλωρίνη.
Προληπτικά μέτρα για την προστασία της Δημόσιας Υγείας :
- Έλεγχος όλων των αιμοδοτών, ώστε να αποκλείονται από την Αιμοδοσία οι φορείς του ιού.
- Έλεγχος των εγκύων γυναικών για την ηπατίτιδα C
- Χρήση γαντιών μιας χρήσης από επαγγελματίες υγείας προς αποφυγή τρυπήματος με μολυσμένη βελόνα ή άλλο αιχμηρό αντικείμενο.
- Χρησιμοποίηση αποστειρωμένων εργαλείων σε κέντρα αισθητικής ( μανικιούρ-πεντικιούρ).
Συμπερασματικά :
Σε 100 ασθενείς με ηπατίτιδα C :
- 20-25 θα ιαθούν, αποβάλλοντας τον ιό εντός 6-12 μηνών.
- 75-85 θα αναπτύξουν χρόνια ηπατίτιδα C, δηλαδή θα έχουν τον ιό στον οργανισμό τους, χωρίς φανερά συμπτώματα.
- 5-15 αν μείνουν χωρίς θεραπεία για 20-30 χρόνια, μπορεί να εξελιχθεί σε κίρρωση ήπατος ή ακόμα και σε ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα.
- < 2% θα καταλήξουν από τις επιπλοκές της χρόνιας ηπατίτιδας ( κίρρωση ήπατος, ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα).
Τελικά, όταν κάποιος μολύνεται με τον ιό της ηπατίτιδας C, ο οργανισμός παράγει αντισώματα ( anti-HCV), για να καταπολεμήσει την λοίμωξη.
Ο 1 στους 4 μπορεί επιτυχώς να απαλλαγεί από τον ιό, δηλαδή τα αντισώματά του θα κερδίσουν την μάχη.
Για τους υπόλοιπους, ο ιός είναι ισχυρότερος από το αμυντικό σύστημα του οργανισμού τους και ο ιός θα παραμείνει ζωντανός.