ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ
Φύσεως έργον εστί τροφήν τω γεννηθέντι παρέχειν”
Αριστοτέλους Πολιτεία Β’, 100
Το πρώτο ανθρώπινο δικαίωμα που αποκτά ο άνθρωπος μόλις έλθει στη ζωή είναι να τραφεί με το γάλα της μητέρας του.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και οι περισσότερες Παιδιατρικές εταιρείες ανά τον κόσμο συστήνουν αποκλειστικό μητρικό θηλασμό κατά το 1ο εξάμηνο της ζωής και τουλάχιστον μεικτή διατροφή μέχρι το 2ο έτος ( μητρικό γάλα + άλλη τροφή ).
Αν η σύσταση του ΠΟΥ για αποκλειστικό μητρικό θηλασμό από την πρώτη ώρα γέννησης έως και τους 6 μήνες ζωής γινόταν πράξη θα είχαμε γλιτώσει από τον θάνατο 800.000 παιδιά το χρόνο. Σύμφωνα όμως με στοιχεία του ΠΟΥ ( WHO ) και της UNICEF στις μέρες μας υπάρχει σημαντική μείωση του ποσοστού των γυναικών που θηλάζουν.
Για τα Ελληνικά δεδομένα υπάρχει μία έρευνα από το Ινστιτούτο Υγείας Παιδιού σε συνεργασία με την Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας για τα έτη 2007-2008 στην οποία φαίνεται ότι στο μαιευτήριο θήλασαν αποκλειστικά το 41% των γυναικών ενώ στο τέλος του πρώτου χρόνου μόνο 6,4% των γυναικών συνέχιζε τον μη αποκλειστικό θηλασμό.
Το μητρικό γάλα προσφέρεται πάντα και παντού
- δεν χρειάζεται προετοιμασία,
- είναι αποστειρωμένο ,
- έχει την ιδανική θερμοκρασία ,
- δεν κοστίζει .
- ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΕΙ, ΘΕΡΑΠΕΥΕΙ, ΠΡΟΛΑΜΒΑΝΕΙ ,
- μεγαλώνει τα πιο υγιή σε σώμα ,νου και ψυχή παιδιά.
- Είναι απόλυτα οικολογική τροφή αφού δεν δημιουργούνται σκουπίδια συμβάλλοντας έτσι στην παγκόσμια οικονομία και οικολογία.
- Είναι μια τροφή που μαθαίνει τον άνθρωπο να αγαπά.
Τα οφέλη της μητέρας από το θηλασμό
Τα οφέλη του μητρικού γάλακτος δεν ωφελούν μόνο το βρέφος γιατί η φύση δεν θα άφηνε απροστάτευτη αυτή που το δημιουργεί και το παράγει την μητέρα. Μια γυναίκα που θηλάζει :
- προστατεύεται από καρκίνο του μαστού,
- καρκίνο του ενδομητρίου,
- οστεοπόρωση,
- έχει μικρότερες πιθανότητες να μείνει έγκυος .
Kατά τον θηλασμό απελευθερώνονται οι ορμόνες ωκυτοκίνη και προλακτίνη.
Η ωκυτοκίνη βοηθά να χαθεί το λίπος της εγκυμοσύνης, να επανέλθει η μήτρα στην αρχική μορφή, να χάσει λιγότερο αίμα μετά τον τοκετό
Η προλακτίνη προστατεύει από την μελαγχολία της λοχείας.
Το πύαρ ή πρωτόγαλα
Είναι το αραιό λεμονοκίτρινο υγρό που παράγεται τις πρώτες ημέρες μετά τον τοκετό έχει μικρή ποσότητα αλλά μοναδική αξία. Έχει μικρή περιεκτικότητα σε λίπος γι’ αυτό είναι πιο εύπεπτο ενώ έχει μεγάλη περιεκτικότητα σε αντισώματα γι’ αυτό τα νεογνά είναι ανθεκτικά στις λοιμώξεις.
Η σύσταση του μητρικού γάλακτος
Το μητρικό γάλα είναι ένας ζωντανός ιστός μια σταγόνα μητρικού γάλακτος περιέχει 4000 ζωντανά κύτταρα με διαφορετικές λειτουργίες.
Η σύσταση του είναι τέτοια ώστε να καλύπτονται οι ανάγκες του νεογέννητου σε ενέργεια και στα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά χωρίς να επιβαρύνεται ο ευαίσθητος οργανισμός του.
Η σύνθεση του αλλάζει ανάλογα με τις ανάγκες του βρέφους, από γεύμα σε γεύμα, από την φάση του γεύματος, από μέρα σε μέρα, από εποχή σε εποχή.
- Οι προσταγλανδίνες και η χαμηλή ποσότητα καζεΐνης το κάνουν πιο εύπεπτο.
- Η λακτόζη συμβάλλει στην καλύτερη απορρόφηση του ασβεστίου ,του μαγνησίου και ενισχύει την εγκατάσταση γαλακτοβακίλλων στο έντερο του νεογνού οι οποίοι το προστατεύουν από εντερικές λοιμώξεις.
- Παρέχει επαρκείς ποσότητες βιταμινών του συμπλέγματος Β.
- Αποτελεί σημαντική πηγή βιταμίνης Ε και D.
- Αν και έχει χαμηλή περιεκτικότητα σε σίδηρο η απορρόφηση του σιδήρου από το μητρικό γάλα είναι 49% ενώ από το αγελαδινό γάλα είναι 1%.
- Ιδιαίτερη σημασία έχει η ύπαρξη αντισωμάτων και άλλων αμυντικών κυττάρων και παραγόντων ( αντισταφυλοκοκκικός παράγοντας ) , οι οποίοι περνούν από τη μητέρα στο νεογνό έτοιμοι να το προστατεύσουν από τις λοιμώξεις.
- Υπάρχουν πρόσφατες έρευνες που το θεωρούν υποσχόμενη πηγή βλαστοκυττάρων όπως είχε αναφέρει σε άρθρο του και ο Γ. Παπανικολάου το 1958.
Έρευνες έχουν δείξει ότι το γάλα των μητέρων που γεννούν πρόωρα έχει μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε λευκώματα ,βιταμίνες, άλατα και κυρίως αντισώματα σε σχέση με αυτές που γεννούν κανονικά επειδή τα πρόωρα λόγω της ανωριμότητας του ανοσοποιητικού τους συστήματος έχουν ανάγκη μέγιστης προστασίας.
προστατεύει από:
Λοιμώξεις του αναπνευστικού και του γαστρεντερικού συστήματος (γαστρεντερίτιδες, βρογχίτιδες, ωτίτιδες, αλλεργίες, τερηδόνα ,παχυσαρκία, σύνδρομο δυσαπορρόφησης, δυσανεξία στο αγελαδινό γάλα, ελκώδη κολίτιδα, νεκρωτική εντεροκολίτιδα ).
προλαμβάνει:
Την εμφάνιση μελλοντικής στεφανιαίας νόσου, νεανικού σακχαρώδη διαβήτη, παιδικού καρκίνου, σκλήρυνση κατά πλάκας, την εμφάνιση κολικών, δυσκοιλιότητας ,συμβάλλει στη σωστή διαμόρφωση της στοματικής κοιλότητας, συμβάλλει στο κτίσιμο της ψυχικής υγείας του παιδιού ώστε να διαμορφωθεί μία υγιής και ολοκληρωμένη προσωπικότητα.
Ο ΘΗΛΑΣΜΟΣ
Δεν είναι τυχαίο ότι τα νεογνά που θηλάζουν νοσηλεύονται σπανιότερα στο νοσοκομείο. Είναι πλέον αποδεδειγμένο ότι τα παιδιά που έχουν θηλάσει έχουν καλύτερη πνευματική ανάπτυξη αυτό πιστεύεται ότι οφείλεται στην ειδική σύσταση των λιπών του μητρικού γάλακτος, που ευνοεί την ανάπτυξη του εγκεφάλου του μωρού.
Επίσης η ψυχική ανάπτυξη επηρεάζεται από τον θηλασμό τα παιδιά αποκτούν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και ανεξαρτητοποιούνται πιο εύκολα. Το PH των κοπράνων είναι πιο όξινο λόγω των γαλακτοβακίλλων που αναπτύσσονται με αποτέλεσμα να μην ερεθίζεται η βρεφική επιδερμίδα. Μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης νεογνικού ίκτερου όταν ξεκινά από την πρώτη στιγμή.
Παρά το ότι τα αίτια του αιφνίδιου νεογνικού θανάτου δεν έχουν πλήρως διευκρινιστεί έρευνες έχουν δείξει ότι τα μωρά που θηλάζουν κινδυνεύουν λιγότερο από τον ξαφνικό νεογνικό θάνατο.
Δύσκολος ή αδύνατος θηλασμός
- Πρόωρο μωρό χωρίς ικανοποιητικές θηλαστικές ή καταποτικές κινήσεις. (δύσκολος)
- Μητέρες με εισέχουσες θηλές. (δύσκολος)
- Μητέρες που λαμβάνουν χημειοθεραπευτικά φάρμακα για καρκίνο. (αδύνατος)
- Πάσχουσες από AIDS, ενεργό Ηπατίτιδα Β.(αδύνατος)
Συμπερασματικά πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι το μητρικό γάλα είναι το πολυτιμότερο αγαθό που έχει υποχρέωση μία μητέρα να δώσει στο νεογέννητο παιδί της όπως είναι και αναφαίρετο δικαίωμα του ίδιου του παιδιού.
Άρα είναι επιτακτική ανάγκη να συνειδητοποιήσουν οι νέες μητέρες την αξία του μητρικού γάλακτος και να μη το στερήσουν από τα παιδιά τους.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας με την UNICEF αναγνωρίζοντας την αξία του Μητρικού Θηλασμού στην ανθρώπινη υγεία καθιέρωσαν την Παγκόσμια Εβδομάδα Μητρικού Θηλασμού (1η εβδομάδα του Αυγούστου) όμως στην Ελλάδα εορτάζεται 1-7 Νοεμβρίου κάθε έτους,