ΜΗΝΙΓΓΙΤΙΔΑ


Η μηνιγγίτιδα, είναι η  Φλεγμονή των μηνίγγων, δηλαδή των προστατευτικών μεμβρανών που περιβάλλουν  το κεντρικό νευρικό σύστημα. Είναι μια σοβαρή ασθένεια για την Δημόσια Υγεία, αφού:

  1. είναι ιδιαίτερα μεταδοτική με τον αέρα,
  2. μπορεί εύκολα να πάρει διαστάσεις επιδημίας, ιδίως σε χώρους με αυξημένη συνάθροιση ατόμων όπως, σχολεία, στρατόπεδα, οικοτροφεία  κτλ.
  3. oι μήνιγγες γειτνιάζουν με τον εγκέφαλο και την σπονδυλική στήλη,
  4. μπορεί να προκαλέσει σοβαρές βλάβες ή να επιφέρει ακόμα και το θάνατο, ιδίως αν αφαιθεί χωρίς θεραπεία.

Α: Η Βακτηριακή ή Μικροβιακή ( που οφείλεται στον μηνιγγιτιδόκοκκο, στον πνευμονιόκοκκο και  στον αιμόφιλο ινφλουέντζας τύπου Β).

Β:  Η Ιογενής (που οφείλεται στους Ιούς Echo, Coxsackie, στον ιό της παρωτίτιδας,  της ιλαράς, της ανεμευλογιάς κτλ).

Ο άνθρωπός είναι η μόνη πηγή μετάδοσης της ασθένειας. Η μηνιγγίτιδα μεταδίδεται:

Με την αναπνευστική οδό, δηλαδή με άμεση ή στενή επαφή από άτομο σε  άτομο, κυρίως με τα σταγονίδια που εκτινάσσονται με τον βήχα και το φτέρνισμα ή το φιλί.

Με την κοπρανοστοματική οδό , δηλαδή στο όχι καλό και συχνό πλύσιμο χεριών, ιδίως μετά την τουαλέτα και πριν απ’ το φαγητό.

Τα συμπτώματα εξαρτώνται από την ηλικία του ασθενούς, από το αίτιο και γενικά διαφοροποιούνται από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Η ασθένεια μπορεί να προχωρήσει σε μια ή δύο ημέρες , αλλά μπορεί να εξελιχτεί  και πάρα πολύ γρήγορα ,μερικές φορές σε λίγες ώρες.

-     Μπορεί η μηνιγγίτιδα να είναι ασυμπτωματική (σπάνια).

-     Συνήθως μιμείται συμπτώματα γρίππης δηλ. υψηλό πυρετό, κεφαλαλγία, φωτοφοβία ,πόνο στις αρθρώσεις ,υπνηλία, απώλεια όρεξης, έμετος, διάρροια.

-     Πιο ειδικά συμπτώματα όμως είναι η αυχενική δυσκαμψία (>50%) και το εξάνθημα.

  1. Εμβολιασμός

Ο μηνιγγιτιδόκοκκος, αποτελείται από 13 οροομάδες, απ’τις οποίες οι A,B,C,Y και W-135, είναι υπεύθυνες για την πλειοψηφία των κρουσμάτων της μηνιγγίτιδας. Στην Ευρώπη επικρατούν οι οροομάδες B και C, ενώ στην Ελλάδα η οροομάδα Β.
Μέχρι τώρα, το εμβόλιο που γίνεται σε όλα τα παιδιά στην Ελλάδα, είναι το τετραδύναμο συζευγμένο, το οποίο προσφέρει προστασία απ’τις οροομάδες A, C, Y και W-135 του μηνιγγιτιδοκόκκου και ονομάζεται Menveo.  Απ’το παραπάνω, γίνεται γρήγορα αντιληπτό, ότι δεν υπάρχει κάλυψη για την οροομάδα Β, η οποία είναι και η πιο συχνή στην Ελλάδα.
Σήμερα, το θεραπευτικό αυτό κενό, ήρθε να καλύψει η κυκλοφορία του νέου εμβολίου, το οποίο προσφέρει προστασία στην οροομάδα Β (αίτιο της μηνιγγίτιδας >90% των περιπτώσεων)  και ονομάζεται Bexsero. Οι δόσεις του εμβολίου, είναι ανάλογα με την ηλικία:
  Για βρέφη 2-6 μηνών απαιτούνται 4 δόσεις  
  Για παιδιά 6μηνών-2 ετών απαιτούνται 3 δόσεις
  Για παιδιά 2 ετών και πάνω απαιτούνται 2 δόσεις
Ο εμβολιασμός γίνεται πάντοτε σε συνεννόηση με τον παιδίατρο και αποτελεί την σημαντικότερη πρόληψη και προστασία έναντι της νόσου.

2. Γενικά προληπτικά μέτρα:

Όσον αφορά την μετάδοση με την κοπρανοστοματική οδό, χρειάζεταιΠΡΟΣΟΧΗ:
Στο συχνό και καλό πλύσιμο των χεριών, ιδίως πριν το φαγητό, κατά την προετοιμασία του, μετά την τουαλέτα ή μετά την αλλαγή πάνας.

Όσον αφορά την μετάδοση με την αναπνευστική οδό,  χρειάζεται:

Χημειοπροφύλαξη
Χορηγείται σε λοίμωξη μόνο από μηνιγγιτιδόκοκκο
Χημειοπροφύλαξη, πρέπει να λάβουν το ταχύτερο δυνατό, όλα τα άτομα που ήρθαν σε στενή και παρατεταμένη επαφή με ασθενή (> 8 ώρες) και μέσα σε 7 μέρες πριν την έναρξη των συμπτωμάτων του ασθενούς έως και 24 ώρες μετά την έναρξη της κατάλληλης αντιμικροβιακής αγωγής. ( οικογένεια, ερωτικοί σύντροφοι, ιατροί και νοσηλευτές).
Χημειοπροφύλαξη, πρέπει να χορηγείται το πρώτο 24ωρο, μετά την ταυτοποίηση του πρώτου κρούσματος, γιατί η συχνότητα δευτερογενούς προσβολής των στενών επαφών είναι υψηλότερη τις πρώτες μέρες μετά την έναρξη της νόσου στο πρώτο κρούσμα.
Η χημειοπροφύλαξη, δεν έχει νόημα αν έχουν παρέλθει > 10 μέρες, από την επαφή με το κρούσμα.
Η χημειοπροφύλαξη πρέπει να χορηγείται σε όλα τα παιδιά και το προσωπικό που παρακολουθούν στην ίδια τάξη ΜΟΝΟ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΚΡΟΥΣΜΑΤΟΣ ΣΕ ΠΑΙΔΙΚΟ ΣΤΑΘΜΟ ΚΑΙ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ.  Από την άλλη σε δημοτικό, γυμνάσιο, λύκειο χημειοπροφύλαξη χορηγείται μόνο στα παιδιά που είχαν στενή επαφή με τον ασθενή ή που κάθονται στο ίδιο θρανίο ΚΑΙ ΟΧΙ ΟΛΗ Η ΤΑΞΗ.

Η λήψη μέτρων όπως καραντίνα και απολύμανση, δεν κρίνεται απαραίτητη, λόγω του ότι ο μηνιγγιτιδόκοκκος είναι ευαίσθητος και δεν επιζεί στο περιβάλλον για πολλή ώρα.
Μόλις θεραπευτεί ο ασθενής, μπορεί να επιστρέψει κανονικά στις δραστηριότητές του π.χ σχολείο ή εργασία. Δεν συντρέχει κίνδυνος μετάδοσης, ούτε λόγος αποκλεισμού απ’ τις ομαδικές δραστηριότητες.