ΛΟΙΜΩΞΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΟ ΤΟΥ ΔΥΤΙΚΟΥ ΝΕΙΛΟΥ
Η λοίμωξη από τον ιό του Δυτικού Νείλου (WNV) είναι ένα νόσημα που μεταδίδεται κυρίως με το τσίμπημα μολυσμένου από το ιό κουνουπιού και προσβάλλει τον άνθρωπο και τα ζώα (πτηνά, άλογα κλπ). Ο ιός έχει βρεθεί σε
- Πουλιά
- Άλογα
- Γάτες
- Κουνέλια
- Και σε πολλά συνηθισμένα για την χώρα μας θηλαστικά
Λέγεται ιός Δυτικού Νείλου επειδή εμφανίστηκε πρώτη φορά στην επαρχία του Δυτικού Νείλου στην Ουγκάντα το 1937 και είναι αυτός που πριν μερικά χρόνια έσπειρε τον πανικό στην Ν. Υόρκη (1999). Το 1996 υπήρξε και μία επιδημία στην Ρουμανία
Το 2010 στη Κεντρική Ευρώπη και στις Μεσογειακές χώρες δημιουργήθηκαν οι ιδανικές συνθήκες για την μετάδοση του ιού στον άνθρωπο. Το έτος αυτό υπήρξε και η πρώτη επιδημία στην Ελλάδα. Επί πλέον η Ελλάδα αποτελεί πέρασμα για τα μεταναστευτικά (αποδημητικά) πτηνά, έτσι ο ιός φαίνεται ότι έχει εγκατασταθεί και κάθε χρόνο καταγράφονται σποραδικά κρούσματα σε ζώα και ανθρώπους.
Μετάδοση
Ο ιός μπορεί να μεταδοθεί στον άνθρωπο με:
Τσίμπημα μολυσμένου κουνουπιού:
Είναι ο κύριος τρόπος μετάδοσης του ιού του Δυτικού Νείλου . Η δεξαμενή του ιού στην φύση ,συνήθως, είναι τα πτηνά. Τα κουνούπια μολύνονται όταν τρέφονται από μολυσμένα πτηνά. Η μόλυνση είναι δυνατή σε πολλά γένη και είδη κουνουπιών . Ωστόσο το κοινό κουνούπι του γένους culex είναι ο πιο σημαντικός διαβιβαστής για την μετάδοση και διατήρηση του ιού στην φύση και την μετάδοση στον άνθρωπο .
Ο άνθρωπος είναι αδιέξοδος ξενιστής, δηλαδή ο ιός στο αίμα του δεν μολύνει τα κουνούπια. Το ίδιο συμβαίνει και σε κάποια άλλα θηλαστικά.
Μετάγγιση αίματος , μεταμόσχευση
Σε σπάνιες περιπτώσεις έχει αναφερθεί μετάδοση του ιού μετά από μεταμόσχευση οργάνου , μετάγγιση αίματος και σπανιότατα από την μητέρα στο έμβρυο (ενδομήτρια) ή με τον θηλασμό.
Ο ιός ΔΕΝ μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο μέσω της συνηθισμένης κοινωνικής ή άλλης επαφής (π.χ άγγιγμα , φιλί σεξουαλική επαφή κλπ)
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα εμφανίζονται μετά από 2 έως 14 ημέρες μετά το τσίμπημα του μολυσμένου κουνουπιού.
- Το 80% των ατόμων που μολύνονται δεν εκδηλώνουν κανένα σύμπτωμα και δεν το γνωρίζουν (ασυμπτωματική λοίμωξη) .
- Το 20% αυτών που μολύνονται μπορεί να εμφανίσει ήπια νόσο, με πυρετό, πονοκέφαλο, μυαλγίες, αρθραλγίες (εικόνα γριπώδους συνδρομής), ή συμπτώματα από το γαστρεντερικό σύστημα ( διάρροια, εμετούς, κοιλιακοί πόνοι κ.ά),διόγκωση λεμφαδένων και δερματικά εξανθήματα. Σε 4-7 ημέρες η ασθένεια θεραπεύεται μόνη της (αυτοίαση) χωρίς κατάλοιπα ,αν και κάποια συμπτώματα μπορεί να επιμείνουν για βδομάδες ή και μήνες.
- Το 1% μπορεί να εμφανίσει σοβαρή μορφή της νόσου. (μηνιγγίτιδα-εγκεφαλίτιδα) κυρίως τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας . Στα συμπτώματα της σοβαρής μορφής περιλαμβάνεται και νευρολογική συμπτωματολογία με αστάθεια, διαταραχές της βάδισης, της κινητικότητας, διαταραχές του επιπέδου συνείδησης και γενικά βαρεία κλινική εικόνα.
Η νόσος μπορεί να προσβάλει οποιαδήποτε ηλικία αλλά η μεγάλη ηλικία (> 50 ετών) είναι ο σημαντικότερος παράγοντας κινδύνου για την εκδήλωση της σοβαρής μορφής της νόσου , πολλές φορές με θανατηφόρο κατάληξη.
Θεραπεία
Δεν υπάρχει ειδική θεραπεία για την λοίμωξη αυτή . Στην ήπια μορφή της νόσου η αγωγή είναι συμπτωματική δηλαδή ανακουφίζεται ο ασθενής από τα συμπτώματα μέχρι την αποδρομή της.
Στην σοβαρή μορφή της νόσου απαιτείται εξειδικευμένη φροντίδα και νοσηλεία με πιθανή εισαγωγή σε μονάδα εντατικής θεραπείας
Πρόληψη
Δεν υπάρχει εμβόλιο για τον ιό του Δυτικού Νείλου.
Τα προληπτικά μέτρα όπως και στην περίπτωση της ελονοσίας αφορούν:
Α. Την αποφυγή των τσιμπημάτων των κουνουπιών (όλων των ειδών των κουνουπιών)
Β. Την απομάκρυνση των εστιών ανάπτυξης των κουνουπιών από την κατοικία και το περιβάλλον της.
Α. Προληπτικά μέτρα για την αποφυγή των τσιμπημάτων των κουνουπιών (όλων των ειδών των κουνουπιών)
Τα μέτρα αυτά είναι κοινά για όλα τα είδη των κουνουπιών που προκαλούν από την απλή ενόχληση μέχρι την μετάδοση ασθενειών. Η λήψη αυτών των μέτρων εφαρμόζεται:
-Με κατάλληλα ενδύματα που καλύπτουν όσο περισσότερο γίνεται το σώμα (μακριά μανίκια και παντελόνια, ανοιχτόχρωμα και φαρδιά ρούχα).
-Με εντομοαπωθητικά στο ακάλυπτο δέρμα και πάνω από τα ρούχα που περιέχουν δραστικές ουσίες όπως:
το DEET (Ν,Ν διεθυλο-μετα-τολουαμίδη), η ικαριδίνη ή πικαριδίνη (Picaridin (KBR 3023)), το IR3535 και φυσικές ουσίες όπως έλαια lemon ευκάλυπτου, έλαιο λεβάντας, citronella oil κλπ (που όμως έχουν σχετικά μειωμένη εντομοαπωθητική δράση). Τα εντομοαπωθητικά εμποδίζουν τα κουνούπια να εντοπίσουν και να βρουν την λεία τους.
Τα εντομοαπωθητικά :
- Δεν πρέπει να έρχονται σε επαφή με το στόμα, τα μάτια και το βλεννογόνο της μύτης και δεν τα χρησιμοποιούμε επάνω σε ερεθισμένο δέρμα, αμυχές (κοψίματα) και τραύματα.
-Δεν αφήνουμε τα παιδιά να χρησιμοποιούν μόνα τους εντομοαπωθητικά, ούτε βάζουμε εντομοαπωθητικά στα χέρια τους (επαλείφουμε στα δικά μας χέρια και τους τα απλώνουμε εμείς).
-Συμβουλευόμαστε τον παιδίατρο για τη χρήση εντομοαπωθητικών σε παιδιά και χρησιμοποιούμε ουσίες και σκευάσματα που επιτρέπονται για την ηλικία του
παιδιού.
-Δεν χρειάζεται εντομοαπωθητικό κάτω από τα ρούχα.
-Τα εντομοαπωθητικά χρησιμοποιούνται κυρίως έξω από το σπίτι. Όταν επιστρέφουμε συστήνεται το πλύσιμο του δέρματος με σαπούνι και νερό.
-Τα εντομοαπωθητικά πρέπει να επαλείφονται μετά τα αντηλιακά.(βάζουμε πρώτα το αντηλιακό και μετά αυτό)
-Οι έγκυες και οι θηλάζουσες μητέρες θα πρέπει να συμβουλεύονται τον ιατρό τους για τη χρήση των εντομοαπωθητικών.
-Τα εντομοαπωθητικά με DEET αντενδείκνυνται σε παιδιά ηλικίας κάτω των2 ετών, ενώ συνιστάται η χρήση τους υπό περιορισμούς σε παιδιά ηλικίας 2 -12 ετών(εκτός εάν η χρήση τους δικαιολογείται από κινδύνους για την υγεία των ανθρώπων, π.χ. έξαρση ασθενειών που μεταδίδονται από έντομα).
-Σε όλες τις περιπτώσεις, θα πρέπει να ακολουθούντα αυστηρά οι οδηγίες χρήσης του σκευάσματος
-Με την αποφυγή της έκθεσης στα τσιμπήματα κατά τις ώρες της μεγάλης δραστηριότητας των εντόμων.
Το είδος του κουνουπιού(Ανωφελής) που μεταφέρει πλασμώδιο εμφανίζει μεγαλύτερη δραστηριότητα και τσιμπά κυρίως από το σούρουπο μέχρι το χάραμα.
-Με τα συχνά λουτρά καθαριότητας για την απομάκρυνση του ιδρώτα.
Β. Προληπτικά μέτρα για να αποφύγουμε την δημιουργία εστιών ανάπτυξης των κουνουπιών στην κατοικία μας και το περιβάλλον της.
Μπορείτε να αποφεύγετε τα τσιμπήματα των κουνουπιών και να μειώσετε τον πληθυσμό τους γύρω από το σπίτι, με:
-Αντικουνουπικά πλέγματα (σήτες που εμποδίσουν την δίοδο κουνουπιών) στα ανοίγματα του σπιτιού (π.χ. παράθυρα, φεγγίτες, αεραγωγούς τζακιού).Απαιτείται περιοδικός έλεγχος και συντήρηση τους.
-Χρήση κουνουπιέρας κατά τη διάρκεια του ύπνου, ιδίως σε περιοχές με μεγάλους πληθυσμούς κουνουπιών ή σε περιπτώσεις που αντενδείκνυται θ χρήση άλλων προστατευτικών μέσων (όπως σε μικρά βρέφη). Σιγουρευτείτε ότι δεν έχει εγκλωβιστεί κουνούπι στην κουνουπιέρα.
-Χρήση εντομοκτόνων στον αέρα. Περιέχουν πυρεθροειδή (π.χ. Περμεθρίνη). Κυκλοφορούν στο εμπόριο στις εξής μορφές: αερόλυμα (αεροζόλ), ταμπλέτες, εξατμιζόμενο διάλυμα, σπιράλ («φιδάκια») κλπ. Δεν πρέπει να εφαρμόζονται στο δέρμα. Σε όλες τις περιπτώσεις θα πρέπει να τηρούνται αυστηρά οι οδηγίες χρήσης του σκευάσματος ή της συσκευής.
Τα εντομοκτόνα:
- Περιέχουν ουσίες (περμεθρίνη, τετραμεθρίνη, αλλεθρίνη) οι οποίες προσβάλλουν το νευρικό ή το αναπνευστικό σύστημα των εντόμων και προκαλούν το θάνατο τους Τα σκευάσματα αυτά προορίζονται για το χώρο .
- Προσοχή στις οδηγίες χρήσης
- Ρουχισμός και ιματισμός που έχει εμποτιστεί με πυρεθροειδή καθαρίζει μετά από πέντε πλυσίματα τουλάχιστον (CDC)
- ΤΑ ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΑ ΔΕΝ ΕΦΑΡΜΟΖΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΔΕΡΜΑ
-Χρήση ανεμιστήρων ή κλιματιστικών.
Ο δροσερός αέρας μειώνει τη δραστηριότητα των
κουνουπιών, αλλά δεν τα σκοτώνει. Η χρήση ανεμιστήρων (ιδίως οροφής) δυσχεραίνει την προσέγγιση των εντόμων.
-Καλό κούρεμα γρασιδιού, θάμνων, φυλλωσιών (σημεία που βρίσκουν καταφύγιο ενήλικα κουνούπια).
-Χρήση λαμπτήρων κίτρινου χρώματος για το φωτισμό εξωτερικών χώρων (προσελκύουν λιγότερο τα κουνούπια).
-Απομάκρυνση του στάσιμου νερού από λεκάνες, βάζα, γλάστρες, παλιά λάστιχα, υδρορροές και άλλα μέρη του κήπου, ώστε να μην έχουν πρόσβαση τα κουνούπια σε λιμνάζοντα νερά που αποτελούν σημεία εναπόθεσης των αυγών τους. Σημειώνεται ότι ακόμα και το έδαφος που παραμένει για μεγάλα διαστήματα υγρό μπορεί να αποτελέσει σημείο εναπόθεσης αυγών.
-Πότισμα κατά προτίμηση κατά τις πρωινές ώρες