ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗ ΠΝΕΥΜΟΝΟΠΑΘΕΙΑ (ΧΑΠ)

Η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) είναι μια ασθένεια των πνευμόνων που περιλαμβάνει τη χρόνια βρογχίτιδα και το εμφύσημα.
Στο 80-90% των περιπτώσεων, η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια προκαλείται από το κάπνισμα.
Άλλα πιθανά αίτια:

• γενετικοί λόγοι (ανεπάρκεια της α1 αντιθρυψίνης)
• επαγγελματικές σκόνες και χημικά
• παθητικό κάπνισμα και δευτερογενής έκθεση στον καπνό του τσιγάρου.
• Οι συχνές λοιμώξεις των πνευμόνων (π.χ στα παιδιά)
• Ο καπνός από καύση ξύλου και άλλα είδη βιομάζας (κοπριά ζώων, υπολείμματα καλλιεργειών.)

Στη χρόνια βρογχίτιδα, οι αεραγωγοί διατείνονται και μπορεί να γεμίσουν με βλέννα, η οποία εμποδίζει την διέλευση του αέρα με αποτέλεσμα την δύσπνοια..
Στο εμφύσημα, οι θύλακες αέρα (κυψελίδες) στους πνεύμονές έχουν υποστεί βλάβη νε αποτέλεσμα την δυσκολία στην αναπνοή.
Η ΧΑΠ αναπτύσσεται με την πάροδο του χρόνου και στις περισσότερες περιπτώσεις διαγιγνώσκεται σε άτομα άνω των 40 ετών. Το άτομο με ΧΑΠ στην αρχή δεν μπορεί να συνειδητοποιήσει ότι η αναπνοή «κονταίνει» σταδιακά μέχρι να γίνει δύσπνοια με αποτέλεσμα την δυσκολία στην εκτέλεση απλών εργασιών στην καθημερινότητα αλλά και την αναπνευστική δυσκολία στο απλό περπάτημα , στο ανέβασμα σκάλας κλπ

Συμπτώματα
Τα άτομα με ΧΑΠ έχουν συνήθως ένα ή περισσότερα από αυτά τα συμπτώματα:

• Βήχα που διαρκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα (περισσότερο από 3 μήνες) . Ο βήχας είναι συνήθως το πρώτο σύμπτωμα. Τείνει αρχικά να εμφανίζεται σποραδικά αλλά σταδιακά γίνεται πιο επίμονος (χρόνιος). Μπορεί να παρερμηνευτεί ως ‘ο βήχας του καπνιστή’, στα αρχικά στάδια της νόσου.
• Βλέννα Οι αεραγωγοί παράγουν πολύ περισσότερη βλέννα απ ότι κανονικά και με αυτόν τον τρόπο αυξάνεται η ποσότητα της ημερήσιας παραγωγής πτυέλων.
• Αίσθημα δυσκολίας στην αναπνοή (δύσπνοια) και λαχάνιασμα που μπορεί να εμφανιστεί αρχικά σε κάποιες συγκεκριμένες δραστηριότητες, για παράδειγμα στο ανέβασμα μίας σκάλας. Τα συμπτώματα αυτά επιδεινώνονται σταδιακά χρόνο με τον χρόνο κυρίως στους καπνιστές . Η δυσκολία στην αναπνοή μπορεί να επιδεινωθεί αρκετά.
• συριγμό (έναν ήχο σφυρίγματος κατά την αναπνοή)
• αίσθημα κόπωσης
• απώλεια βάρους

Οι Λοιμώξεις των πνευμόνων (η γρίπη, οξεία βρογχίτιδα, πνευμονία, κλπ) μπορεί να διαρκέσουν περισσότερο από ό, τι σε άλλα άτομα. Τα πτύελα έχουν συνήθως κίτρινο ή πράσινο χρώμα. Οι καπνιστές είναι επιρρεπείς στις αναπνευστικές λοιμώξεις

Διάγνωση

Εκτός από το ιστορικό στην διάγνωση σημαντικό ρόλο παίζουν:
Η σπιρομέτρηση
Η σπιρομέτρηση είναι ο πιο αξιόπιστος τρόπος για τη διάγνωση της ΧΑΠ. Είναι ένα απλό αναπνευστικό τεστ που μετρά την ταχύτητα και την ποσότητα του αέρα που είναι σε θέση να φυσήξει ο ασθενής.
Ακτινογραφία θώρακα
Η ακτινογραφία θώρακος θα βοηθήσει το γιατρό να δει αν υπάρχει κάποια βλάβη στους πνεύμονές.
Οξυμετρία
Αυτή η δοκιμή μετρά την ποσότητα του κορεσμού του οξυγόνου στο αίμα , ανώδυνα με έναν ανιχνευτή δακτύλου.

Θεραπεία

Χρόνια Αναπνευστική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) δεν μπορεί να θεραπευτεί, αλλά μπορεί να αντιμετωπιστεί. Η έγκαιρη διάγνωση, οι αλλαγές στον τρόπο ζωής και η κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή μπορεί να εξασφαλίσει στον ασθενή μια φυσιολογική και δραστήρια ζωή.

Πρόληψη

Η διακοπή του καπνίσματος είναι το πιο σημαντικό βήμα στην αντιμετώπιση της ΧΑΠ.
Η κατάσταση επιδεινώνεται εάν συνεχιστεί το κάπνισμα ή όταν εκτίθεται ο ασθενής στο παθητικό κάπνισμα ή στη ρύπανση του αέρα.

Κρίση ΧΑΠ(Flare-ups)

Συμβαίνει όταν τα συμπτώματα της νόσου χειροτερεύουν, ή όταν αναπτύσσονται νέα συμπτώματα. Η κρίση αυτή είναι ένας από τους κυριότερους λόγους για τους οποίους τα άτομα με ΧΑΠ θα πρέπει να εισαχθούν άμεσα σε νοσοκομείο επειδή μπορεί να είναι θανατηφόρα
Προληπτικά μέτρα για την κρίση:

• Εξατομικευμένο σχέδιο δράσης ΧΑΠ από τον θεράποντα ιατρό
• Το σχέδιο δράσης για τη ΧΑΠ θα δίνει γραπτές οδηγίες από το γιατρό σχετικά με το τι πρέπει να κάνει ο ασθενής όταν τα συμπτώματά του φουντώνουν και επιπλέον ποιό φάρμακο να πάρει, πότε απαιτείται άμεση ιατρική βοήθεια και μεταφορά στο νοσοκομείο.
• Εμβόλιο γρίπης κάθε χρόνο .
• Το εμβόλιο κατά της πνευμονίας μετά από συνεννόηση με τον θεράποντα ιατρό.
• Αποφυγή της έκθεσης σε παράγοντες που μπορεί να χειροτερεύσουν την ΧΑΠ , όπως η ατμοσφαιρική ρύπανση, ο καπνός του τσιγάρου και η εισπνοή πολύ κρύου ή πολύ υγρού αέρα.