ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ

Ο ΣΔ τύπου 2 αποτελεί σοβαρό πρόβλημα Δημόσιας Υγείας λόγω της ραγδαίας αύξησης των κρουσμάτων της νόσου ανά την Υφήλιο, που λαμβάνει διαστάσεις «Πανδημίας».

Επιδημιολογικά στοιχεία

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας μέχρι το 2030 περισσότεροι από 300 εκατομμύρια άνθρωποι θα έχουν εκδηλώσει Σακχαρώδη Διαβήτη (ΣΔ)τύπου 2. Η συχνότητα του ΣΔ στην Ελλάδα είναι 7- 8%.

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι ένα κλινικό σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από διαταραχή του μεταβολισμού των υδατανθράκων, λιπών, και πρωτεϊνών η οποία οφείλεται σε έλλειψη ινσουλίνης (πλήρη ή μερική),σε ελάττωση της βιολογικής δραστικότητας της στους περιφερικούς ιστούς-στόχους ή και στα δύο.

Κύρια έκφραση του είναι η αύξηση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα.

Τι είναι ο μεταβολισμός;

Ο μεταβολισμός είναι ο μηχανισμός με τον οποίο το σώμα μας χρησιμοποιεί τις τροφές για να δώσει ενέργεια στον οργανισμό μας. Οι περισσότερες τροφές που τρώμε διασπώνται κυρίως σε γλυκόζη. Τα κύτταρα του οργανισμού μας χρησιμοποιούν τη γλυκόζη αυτή προκειμένου να την μετατρέψουν σε ενέργεια για τη λειτουργία και την ανάπτυξη τους. Η γλυκόζη όμως δεν μπορεί να εισχωρήσει στα κύτταρα χωρίς την παρουσία μιας ουσίας – μεταφορέα της ινσουλίνης.

Τι είναι η ινσουλίνη;

Η ινσουλίνη είναι μία ορμόνη που παράγεται από τα β- κύτταρα του παγκρέατος, και η οποία βοηθά την είσοδο και τη χρησιμοποίηση της γλυκόζης από τα κύτταρα του οργανισμού.

Τύποι Διαβήτη

Υπάρχουν 4 τύποι Σακχαρώδους Διαβήτη:

• Ο Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1 (ΣΔτ1): χαρακτηρίζεται από απόλυτη έλλειψη ινσουλίνης. Παλιότερα ονομάζονταν νεανικός σακχαρώδης διαβήτης και ινσουλινοεξαρτώμενος σακχαρώδης διαβήτης.
• Ο Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 (ΣΔτ2): είναι ο συχνότερος τύπος και χαρακτηρίζεται από τη συνύπαρξη διαταραχής της έκκρισης και της δράσης της ινσουλίνης. Παλιότερα ονομάζονταν σακχαρώδης διαβήτης των ενηλίκων και μη ινσουλινοεξαρτώμενος σακχαρώδης διαβήτης.
• Άλλοι τύποι σακχαρώδους διαβήτη: οφείλονται σε γενετικές διαταραχές των β-κυττάρων, νοσήματα της εξωκρινούς μοίρας του παγκρέατος, φάρμακα, κλπ.
• Ο Σακχαρώδης διαβήτης της κύησης: ορίζεται ως διαταραχή του μεταβολισμού των υδατανθράκων ποικίλης βαρύτητας με έναρξη ή πρώτη αναγνώριση στην εγκυμοσύνη.

Διαγνωστικά κριτήρια σακχαρώδους διαβήτη

• Η Γλυκόζη νηστείας πλάσματος είναι ≥ 126 mg/dl μετά από νηστεία 8 ωρών

       ή

• Υπάρχουν συμπτώματα υπεργλυκαιμίας και τυχαία τιμή γλυκόζης πλάσματος ≥ 200 mg/dl. Τυχαία τιμή γλυκόζης θεωρείται οποιαδήποτε στιγμή του 24-ώρου ανεξάρτητα από την ώρα που παρήλθε από τη λήψη τροφής. Τα κλασικά συμπτώματα της υπεργλυκαιμίας είναι η πολυουρία, η πολυδιψία και η ανεξήγητη απώλεια σωματικού βάρους

        ή

• Η τιμή της γλυκόζης πλάσματος είναι ≥ 200 mg/dl, 2 ώρες μετά από τη λήψη γλυκόζης 75 g κατά τη διάρκεια της δοκιμασίας ανοχής στη γλυκόζη σύμφωνα με τις συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.

Όταν απουσιάζουν τα κλασικά συμπτώματα της υπεργλυκαιμίας, αυτά τα κριτήρια πρέπει να επιβεβαιώνονται με επανάληψη της μέτρησης της γλυκόζης σε μια διαφορετική ημέρα. Για τη διάγνωση του διαβήτη της κύησης ισχύουν διαφορετικά διαγνωστικά κριτήρια.

Παράγοντες κινδύνου για εμφάνιση σακχαρώδους διαβήτη σε ενήλικες

• Δείκτης μάζας σώματος ≥ 30 kg/m2 (υπέρβαροι , παχύσαρκοι)
• Καθιστική ζωή
• Συγγενείς πρώτου βαθμού με διαβήτη
• Γυναίκες με ιστορικό γέννησης τέκνου άνω > 4 kg
• Γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
• Ιστορικό διαταραγμένης γλυκόζης νηστείας ή/και διαταραγμένης (παθολογικής) ανοχής στη γλυκόζη (προδιαβήτης)
• Υπέρταση (αρτηριακή πίεση ≥ 140/90 mmHg) ή ιστορικό λήψης αντιυπερτασικών φαρμάκων
• Ελάττωση της «καλής» χοληστερόλης HDL < 35 mg/dl ή τριγλυκερίδια νηστείας > 250 mg/dl
• Καταστάσεις που σχετίζονται με αυξημένη αντίσταση στην ινσουλίνη (σοβαρού βαθμού παχυσαρκία, μελανίζουσα ακάνθωση)
• Ιστορικό καρδιοαγγειακού επεισοδίου

Πότε γίνεται ο έλεγχος για ΣΔ όταν δεν υπάρχουν οι παραπάνω παράγοντες κινδύνου;

Ο έλεγχος για τον Διαβήτη θα πρέπει να γίνεται στην ηλικία άνω των 45 ετών εφόσον δεν προϋπάρχουν οι παραπάνω παράγοντες κινδύνου. Όταν οι τιμές είναι φυσιολογικές ο έλεγχος πρέπει να επαναλαμβάνεται σε 3 χρόνια.

Τι είναι προδιαβήτης;

Ο προδιαβήτης είναι μια ενδιάμεση κατάσταση κατά την οποία κάποια άτομα έχουν Διαταραγμένη Γλυκόζη Νηστείας (IFG) ή Παθολογική Ανοχή στη Γλυκόζη (IGT). Το 25% των ατόμων με τέτοια διαταραχή περιμένουμε να εμφανίσει Διαβήτη στα επόμενα 3-5 χρόνια. Αν τα άτομα αυτά ακολουθούν σωστές υγειινοδιαιτητικές συνήθειες και ασκούνται η εμφάνιση αυτού θα καθυστερήσει.

Η μεγάλη συχνότητα της νόσου , η έκταση και η σοβαρότητα των επιπλοκών που εμφανίζονται σε όλα τα συστήματα του οργανισμού, δημιουργεί την ανάγκη να γίνονται ενημερώσεις γι’ αυτόν.

Πρόληψη του Σακχαρώδη Διαβήτη (ΣΔ)

Περιλαμβάνει :

1. Πρόληψη της εμφάνισης της νόσου

2. Πρόληψη των επιπλοκών Σακχαρώδη Διαβήτη

1.Πρόληψη εμφάνισης ΣΔ

Ο μεσογειακός τρόπος διατροφής, ο οποίος βοηθά στην διατήρηση ενός φυσιολογικού βάρους, η αποφυγή της καθιστικής ζωής με την συχνή άσκηση , η διατήρηση σε φυσιολογικά όρια των λιπιδίων του αίματος μας ( χοληστερόλη, τριγλυκερίδια ), η αποφυγή του καπνίσματος και η τακτικές εξετάσεις όταν υπάρχουν νοσήματα που αποτελούν προδιαθεσικούς παράγοντες για τον ΣΔ είναι μία μορφή πρόληψης.

2.Πρόληψη των επιπλοκών Σακχαρώδη Διαβήτη

• Υγιεινός τρόπος ζωής ο οποίος πρέπει να περιλαμβάνει υγιεινή διατροφή και τακτική σωματική άσκηση.
• Επιθετική προσέγγιση σε τυχόν συνυπάρχουσες καταστάσεις όπως είναι το κάπνισμα, η υπέρταση, η παχυσαρκία και η δυσλιπιδαιμία
• Φαρμακευτική αγωγή την οποία έχει καθορίσει ο θεράπων ιατρός.

Να σημειωθεί ότι κανένα φάρμακο σήμερα δεν έχει ένδειξη για την πρόληψη του διαβήτη.

Πρόληψη ΣΔ στους Εφήβους

Η αύξηση της παιδικής παχυσαρκίας έχει οδηγήσει την εμφάνιση του ΣΔ τύπου 2 σε παιδιά και εφήβους. Η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση έχει μεγάλη σημασία για τις συγκεκριμένες ηλικιακές ομάδες.

Ο έλεγχος λοιπόν θα πρέπει να γίνεται από την ηλικία των 10 ετών ή με την έναρξη της εφηβείας στα παιδιά όταν εκτός της παχυσαρκίας υπάρχουν και 2 από τα ακόλουθα:

• Οικογενειακό ιστορικό ΣΔτ2 σε συγγενείς 1^ου & 2^ου βαθμού.
• Σημεία που σχετίζονται με αυξημένη αντίσταση στην ινσουλίνη ( μελανίζουσα ακάνθωση, υπέρταση, δυσλιπιδαιμία, σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών ή μικρό βάρος γέννησης).
• Διαβήτης κύησης μητέρας.

Επιπλοκές Σακχαρώδη Διαβήτη

Καρδιαγγειακή νόσος(Στεφανιαία Νόσος, Διαβητική αγγειοπάθεια)

Χρόνια Νεφρική Ανεπάρκεια (ΧΝΑ)

Βλάβες του αμφιβληστροειδούς (Διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια)

Βλάβες νεύρων (Διαβητική Νευροπάθεια)

Στυτική δυσλειτουργία

Επιστροφή στην αρχή